Het is niet eenvoudig om Queens met eenvoudige woorden te beschrijven. De andere wijken (boroughs) van New York lenen zich makkelijker aan bijdehandse formuleringen. Manhattan? Een jungle van peperdure gebouwen. Brooklyn? De wieg van de wereldwijde trends. Wat The Bronx en Staten Island betreft, ziet de plaatselijke verbeelding de ene als een verarmd getto en de andere als een rustige, buitenwijk op een eiland. Queens wordt zowat gezien als een mix van beide, en met reden: het is het dichtst- bevolkte van de vijf stadsdelen met 2,4 miljoen inwoners en beslaat een grote noord-zuid- strook van Long Island waar zakenwijken, grote woonwijken, industrieterreinen en be- drijventerreinen elkaar afwisselen. Het is groot genoeg om een lagune-archipel (Jamaica Bay), een lang zandstrand (Rockaway) en de twee grootste luchthavens van New York (JFK en LaGuardia) te huisvesten. Kortom, een metropool in een megalopool, waar het woord ‘diversiteit’ zijn ware betekenis krijgt.
Toch heeft Queens ook een zenuwcentrum, de wijk Long Island City (LIC, zoals iedereen het noemt) aan de oever van de East River, op een steenworp afstand van Manhattan, dat aan de andere kant van het water ligt. Er is trouwens ook een stukje Manhattan terug te vinden in dit voormalige productiegebied, dat de afgelopen dertig jaar is volgebouwd met wolkenkrabbers. ‘Ik herinner me de eerste nog, het Citigroup Center, dat in 1990 werd geopend,’ blikt Dan Sinclair terug, een kunstenaar die hier al sinds de jaren 70 woont. ‘Het was het begin van een wildgroei aan gebouwen en een waanzinnige prijsinflatie’, waar onze vriend zich inmiddels bij neergelegd heeft. ‘Ik heb mijn eerste studio voor zoveel doorverkocht dat mensen denken dat ik een vastgoedgenie ben,’ vertelt hij enthousiast.
Net als hij heeft beeldend kunstenaar Daniel Arsham (zie ook p. 96) zijn intrek genomen in een plaatselijk pakhuis, net als de grote Isamu Noguchi een paar straten noordwaarts. Deze creatieve sfeer wordt versterkt door de ongelooflijke tentoonstellingsruimtes die hier zijn ontstaan, waaronder het Noguchi Museum, vlak naast de voormalige studio van de meester, en PS1, het laboratorium van MoMA, of het SculptureCenter, gevestigd in een voormalige trolleybusgarage.
Blue motels en multiculturalisme
Aan de andere kant van het arrondissement zit de populariteit van de Atlantische kust ook in de lift, ook al is het landschap heel anders. Tot de jaren 2010 waren de stranden van Rockaway en Arverne, waar surfers uit Manhattan en Brooklyn naartoe komen dankzij de A-lijn van de metro, omzoomd met vervallen laagbouwwoningen. Die staan er nog steeds, nog meer aangevreten door het zout, maar ze staan nu zij aan zij met hippe kustmotels, zoals The Tigh Hide of, nog opvallender, het Rockaway Hotel (dat in de zomer meer dan 400 dollar per nacht kost). Een hypergentrificatie waarvan, gelukkig misschien, de centrale wijken van Queens nog steeds gespaard blijven. Hip is dan ook geen woord dat gebruikt wordt om Flushing, Amerika’s grootste Chinatown, te omschrijven met zijn gigantische dim sum-restaurants en kraampjes die tot op de stoepen reiken. Dat geldt ook voor Astoria, waar Griekse, Venezolaanse of Bosnische kantines en groothandels elkaar afwisselen. Of Jackson Heights (en zijn 167 verschillende talen), waaraan filmmaker Frederick Wiseman een prachtige documentaire wijdde (In Jackson Heights, 2015): dit is een pretentieloos New York, dynamisch maar niet uitsluitend.
Reizen
Brussels Airlines en KLM vliegen rechtstreeks naar New York vanuit Brussel en Amsterdam.
Hotels
Boro
De kamers zijn er als gestroomlijnde bubbels die in de lucht hangen met een prachtig uitzicht! Het gebouw werd ontworpen door het bureau Grzywinski+Pons en omarmt New York in al haar urban pracht. Op de voorgrond zie je de pakhuizen en fabrieken van Long Island City, dan de Queensboro Bridge over de East River en op de achtergrond de wolkenkrabbers van Manhattan. Om je nog meer te verwennen zit Beebe’s op de begane grond, de bekendste pizzeria van de borough.
> 27th Street 38-28. Tel. +1 718 433 1375. Borohotel.com
The Rockaway
De golven van Rockaway, een kuststrook van Queens, zijn al 20 jaar een trekpleister voor New Yorkse surffans. Hier werd onlangs een hotel geopend naar hun evenbeeld. Je vindt er een sprankelende lobby vol grafische kussens en tweedehands voorwerpen, kamers in een ‘weekend in de Hamptons’-stijl – ruw hout en witte gordijnen – en een uitstekend restaurant, Margie’s, met prijzen die Manhattan waardig zijn.
> Rockaway Beach Drive 108-10. Tel. +1 718 474 1216. Therockawayhotel.com
The Collective Paper Factory
Wat overblijft van de prachtige papierfabriek die hier ooit stond zijn het beton, de bakstenen, de grote ramen en alle fijne industriële snufjes die van elke kamer een kleine loft maken. De inrichting is deels poppy en deels tweedehands, en lijkt eerder uit de jaren 2010 te dateren. En misschien maar goed ook, want het hotel is niet (meer?) uit op trendiness. Rond het hotel verzet de wijk Astoria zich tegen de gentrificatie.
> 36th Street 37-06. Tel. +1 855 784 8529. Thecollective.com
Restaurants
Bar Marseille
Zal de kustwijk Arverne, naast Rockaway, hetzelfde lot beschoren zijn als zijn hippe buurman? Op het eerste gezicht vind je er vooral rustige residenties, maar hier en daar duiken er enkele leuke adresjes op, zoals dit Frans geïnspireerde bar- restaurant met zijn leuke inrichting (foto’s à la Martin Parr, schilderijen met oude woningen uit de Provence, betonnen vloer en pasteltinten op de muren). Het dakterras is erg populair bij mooi weer, waarboven de Boeing- vliegtuigen van JFK laag overvliegen.
> Beach 69th Street 190. Tel. +1 718 513 2474. Barmarseille.get
American Brass
Dit is het soort brasserie waar New York dol op is: prachtige tegels, camelkleurige bankjes en kroonluchters in fifties-stijl, allemaal ontworpen door Molly Elizabeth. Hetzelfde vertrouwde comfort is te vinden op het menu dankzij chef-kok Kevin McGinley, wiens pasta al limone en risotto met mosselen je even doen wegdromen naar Italië. Hier zit je naast chique gezinnen en verliefde stelletjes die alleen oog hebben voor Manhattan, dat paradeert aan de overkant van de rivier.
> 50th Avenue201. Tel. +1 718 806 1106. Americanbrasslic.com
Hibino
Dit Japanse adres met een strakke, ruwe look – zichtbare buizen, overal hout – is ontworpen door chef Nobu Shiozawa als buurtkantine, in dit kunstzinnige deel van Long Island City. Buurtbewoners komen hier lunchen aan de grote centrale tafel of eten afhalen als takeaway. De zeewiersalades met sesam zijn geweldig, net als de zelfgemaakte tofu en bento’s tegen onklopbare prijzen (11 dollar).
> Jackson Avenue 10-70. Tel. +1 718 392 5190. Hibino-lic.com
Shopping
Otis & Finn
Shawn Dixon en Kirk Riley, de mede-eigenaars van deze barbershop, hebben een voorliefde voor alles wat fun, eigenzinnig en gezellig is: ze vereren Dolly Parton en vervullen al je haarwensen. Hun salon met bedrukt behang en roze neonlichten is een van de weinige LGBTQ+- plekjes in de buurt. De zaak heeft zich intussen al verspreid naar de meest trendy buurten van Brooklyn: Williamsburg en Greenpoint.
44th Road 11-11. Tel. +1 718 433 1155. Otisandfinn.com
Musea
Noguchi Museum
De Japans-Amerikaanse beeldhouwer Isamu Noguchi (1907-1988) bouwde een prachtig meditatieoord. Het begint met een stenen tuin waar onder de berken ongekunstelde granieten monolieten pronken. Dan zijn er twee verdiepen van donkere baksteen en beton, waar de marmeren ringen, ranke zuilengangen en gebeeldhouwde stenen van de meester soms in gesprek gaan met hedendaagse kunstenaars, afhankelijk van het programma.
> 33rd Road 9-01. Tel. +1 718 204 7088. Noguchi.org
Socrates Sculpture Park
Dit voormalige braakliggende terrein vertelt indirect het hele verhaal van Queens. Wat ooit een openbare vuilnisbelt en vervolgens een squat van kunstenaars in de open lucht was, werd in 1987 een avant-gardistisch beeldenpark, waar grote namen als de minimali- stische Rosemarie Castoro, de turbulente Keith Haring en de psychedelische Shana Moulton te gast waren. Afgelopen herfst heeft een groep jonge beeldende kunstenaars het thema van de stijgende zeespiegel op de korrel genomen, wat aan de oevers van de East River geen loze kreet is. Het hele jaar door ontvangt het park biomarktjes, frisbeespelers en danslessen (met binnenkort een eerbetoon aan de inheemse volkeren die zijn uitgeroeid om New York te bouwen).
> Vernon Boulevard 32-01. Tel. +1 718 956 1819. Socratessculpturepark.org
MoMA PS1
Al bijna 40 jaar verkent deze tak van het MoMA de kunst van vandaag in een voormalige public school (vandaar PS). De zeldzame permanente werken, zoals de Skyroom van James Turrell die naar de hemel kijkt, maken altijd indruk, maar je vindt er vooral collectieve tentoonstellingen die bezoekers wakkerschudden over alles wat New York op zijn grondvesten doet daveren. Zo heeft ‘Life Between Buildings’ (2022-2023) kunstenaars samengebracht die nadenken over leeg- staande ruimtes, het geheugen van plaatsen en de gevolgen van gentrificatie. Er bevinden zich historische werken van Becky Howland en Gordon Matta-Clark, naast andere sociaal- conceptuele hoogstandjes.
> Jackson Avenue 22-25. Tel. +1 718-784-2084. Momaps1.org
Kunstgaleriëen
Queens Museum
Universele tentoonstellingen laten altijd vreemde en fascinerende sporen na. De wereld- tentoonstellingen van 1939 en 1964 die in New York werden georganiseerd, vonden plaats in dit lange gebouw, terwijl er megalomane dwaasheden omheen verrezen (een paviljoen ontworpen door Philip Johnson, nu een ruïne, een heliport die recht uit een sciencefictionfilm leek te komen, enz.). In het gebouw is nu een inclusief museum gevestigd, waar zwarte kunstenaressen beter vertegenwoordigd zijn dan elders: de Amerikanen Xaviera Simmons en Charisse Pearlina Weston, die net zo bedreven zijn in abstracte fantasievluchten als in maatschappijkritiek, hielden er onlangs een majestueuze tentoonstelling.
> New York City Building Flushing Meadows. Tel. +1 718 592 9700. Queensmuseum.org
False Flag
Galeriehouder en kunstenaar Jon Huddleson gaf deze ruimte een ironische naam als ode aan een beroemde vervalser die enkele straten verderop zijn ding deed: Brian Ramnarine goot in zijn gieterij valse meester- werken, waaronder een metalen Flag waarvan hij claimde dat die van Jasper Johns was en waarvoor hij 11 miljoen dollar vroeg. Hier vinden we echter echte – soms ietwat grillige – artiesten, zoals Virginia Lee Montgomery en haar new age-achtige installaties, of Anthony Olubunmi Akinbola en zijn patchwork van textiel.
> 44th Road 11-22. False-flag.org
5-50
‘Het is een partnerschap tussen jong en oud’, lacht de ‘oude knar’ in dit geval, de Amerikaanse kunstenaar Dan Sinclair. Het ‘jonge veulen’ is de Nederlandse beeldende kunstenares Dionne Lausberg. Ze exposeren de werken waar ze van houden in een voormalige steenhouwerij in Long Island City, vooral van opkomende New Yorkse kunstenaars van alle generaties en stijlen, met een voorliefde voor pittge abstracties, het handelsmerk van Debbi Kenote en Kyle Gallagher.
> 51st Avenue 5-50. 5-50gallery.com
Mrs.
Naar Maspeth, een half-industriële en residentiële wijk in het midden van Queens, ga je niet zomaar. Kunstenaars Maria Salamone en Tyler Lafreniere wonen, werken en exposeren in een van de kleine houten en bakstenen huisjes die typerend zijn voor de arbeidersklasse van New York. Als enige culturele locatie in deze buurt is de ruimte ideaal voor informele discussies en ontdekkingen, zoals de sculpturen en doeken van Elizabeth Atterbury tijdens ons bezoek.
> 56th Drive 60-40. Tel. +1 347 841 6149. Mrsgallery.com
Artikel oorspronkelijk gepubliceerd in IDEAT Benelux n°5 januari-februari 2024 en bewerkt.
